Pzt-Cumartesi: 08:00/17:00
Günlük hayatta kullandığınız tel sepetlerin veya tepsilerin yapımında kullanılabilecek sayısız paslanmaz çelik çeşidi vardır. Paslanmaz çelik, krom olarak da bilinir. Farklı çeşit kromlar; gerilme direnci, erime noktası, oksidasyon direnci ve korozyon direnci gibi özelliklerle birbirinden ayrılır. Peki paslanmaz çelik fiyatları ne kadardır? Krom fiyatları ne kadardır? 304 krom ve 316 krom arasında farklar nelerdir? Gelin paslanmaz çelik türleri ve krom türleri hakkındaki yazımıza geçelim.
Doğru kromu seçmek için, krom türlerini iyi bilmeniz gerekir. Bu yazıda paslanmaz çelik türlerini sizlere açıklayacağız. Bu sayede paslanmaz çelikler hakkında bilgi sahibi olabilecek ve doğru seçimi yapabileceksiniz.
Üç Ana Kategoride Paslanmaz Çelik
Binlerce farklı paslanmaz çelik alaşımı bulunur ancak bunları üç geniş kategoriye ayırabiliriz:
- Östenitik Paslanmaz Çelikler
Bunlar, en sık kullanılan krom türleridir. Östenitik paslanmaz çeliklerde, diğer çelik alaşımlarına oranla daha fazla krom bulunur. Bu sebeple östenitik paslanmaz çelikler, korozyona karşı daha dirençlidir. Östenitik paslanmaz çeliklerin bir başka özelliği de manyetik olmamalarıdır. Ancak soğuk işlemden geçtikten sonra bu kromlar da manyetik hale gelebilirler.
- Ferritik Paslanmaz Çelikler
Östenitik kromlardan sonra en yaygın bulunan ikinci paslanmaz çelik şekli, ferritik paslanmaz çeliklerdir. İsminden de anlaşılabileceği gibi bu tür kromlar, manyetiktir. Bu alaşımlar, soğuk işlemden geçirilerek sertleştirilebilirler. Ayrıca ferritik paslanmaz çelik fiyatları, azaltılmış nikel içermeleri sebebiyle daha ucuzdur.
- Martensitik Paslanmaz Çelikler
Bu üç kategori arasında en az yaygın olan krom türü, martensitik paslanmaz çeliklerdir. Martensitik paslanmaz çeliklerin korozyon direnci, ferritik ve östenitik alaşımlardan daha düşüktür. Martensitik paslanmaz çelikler, yüksek sertlikleriyle öne çıkar. Martensitik krom alaşımları, olağanüstü yüksek çekme direnci ve darbe direnci gerektiren alanlar için idealdir. Bu alanlarda korozyon direncine de ihtiyaç duyulursa, krom alaşımları polimer kaplama ile kullanılabilir.
Bu kategorilerin her birinde çok sayıda farklı krom alaşımı bulunur. Bir sonraki paragrafta bu türleri inceleyeceğiz.
Yaygın Östenitik Paslanmaz Çelik Türleri
304 Krom, 304 Paslanmaz Çelik
En yaygın paslanmaz çelik türü 304 kromlardır. Çelik alaşımları arasında 304 kromlar, yüksek gerilme dirençleri ile öne çıkar. 304 kromların gerilim dirençleri kabaca 621 MPa’dır. Diğer paslanmaz çeliklerde olduğu gibi 304 kromlar da yüksek maksimum sıcaklıklarda işlenebilir (yaklaşık 870˚C). Yüksek gerilme direnci, ısı direnci ve korozyon direnci ile 304 kromlar, birçok alanda kullanılmaya uygundur.
316 Krom, 316 Paslanmaz Çelik
Bir diğer yaygın östenitik paslanmaz çelik çeşidi olan 316 kromlar, 579 MPa gibi yüksek bir gerilme direncine ve yaklaşık 800˚C’lik bir maksimum ısı direncine sahiptir. Bu değerlerde 304 kromun altında kalsa da, 316 paslanmaz çelikler tuz gibi klorürlere daha dayanıklıdır. Bu özellikleri, tuz veya diğer klorürleri içeren kullanım alanlarında 316 paslanmaz kromu ideal tercih haline getirir. 316 krom fiyatları, 304 krom fiyatlarına göre yaklaşık %50 daha fazladır.
Yaygın Ferritik Paslanmaz Çelik Türleri
430 Krom, 430 Paslanmaz Çelik
Üstteki östenitik karışımlar kadar güçlü olmayan 430 kromlar, nitrik asitlere karşı oldukça iyi bir dirence sahiptirler. 430 paslanmaz çelik, 450 MPa’lık bir gerilme direncine sahiptir. Bu değer östenitik alaşımlardan az olsa da birçok ağır hizmet işi için yeterli seviyededir.
434 Krom, 434 Paslanmaz Çelik
430 kromun daha güçlü alternatifi olan 434 paslanmaz çelik, 540 MPa’lık bir gerilme direncine sahiptir. 434 paslanmaz çelik, 815˚C’lik maksimum ısı direncine sahiptir. Bu özelliği sayesinde 434 krom, 316 kroma göre yüksek ısı kullanım alanlarında daha çok tercih edilir. 434 paslanmaz çelik, 430 paslanmaz çelikten daha serttir. 434 paslanmaz çelik, 430 paslanmaz çeliğe kıyasla çok başarılı bir oyulma direncine sahiptir.
Yaygın Martensitik Paslanmaz Çelik Türleri
420 Krom, 420 Paslanmaz Çelik
Tavlanmış 420 krom, yaklaşık 586 MPa gerilim direncine sahiptir. Sertleştirildiğinde ve gerilim giderildiğinde bu değer 1586 MPa’ya çıkar. Yukarıdaki östenitik ve ferritik kromlar kadar kimyasal olarak dirençli olmasa da 420 kromlar; hafif asitlere, suya, bazı alkalilere ve gıda bileşenlerine karşı iyi bir dirence sahiptir. Bu sebepten dolayı 420 paslanmaz çelik ile çatal bıçak takımı üretilir. Gerilim direnci ve çarpma dayanıklılığının önemli olduğu kullanım alanlarında, 420 krom bir numaralı seçenektir.
Paslanmaz Çelik, Krom Tablosu
| Alaşım | Gerilme Direnci | Maksimum Isı Direnci | Erime Noktası | Dayanıklılık |
| Östenitik Alaşımlar | ||||
| 304 Krom 304 Paslanmaz Çelik | 621 MPa | 870˚C | 1,399 – 1,454˚C | Aşındırıcılara karşı dirençli |
| 316 Krom 316 Paslanmaz Çelik | 579 MPa | ~800˚C | 1,371 – 1,399˚C | Yüksek seviyede klorür direnci |
| Ferritik Alaşımlar | ||||
| 430 Krom 430 Paslanmaz Çelik | 450 MPa | 815˚C | 1,425 – 1,510˚C | Nitrik aside karşı dirençli |
| 434 Krom 434 Paslanmaz Çelik | 540 MPa | 815˚C | 1,426 – 1,510˚C | Oyulmaya karşı oldukça dirençli |
| Martensitik Alaşımlar | ||||
| 420 Krom 420 Paslanmaz Çelik | Tavlandığında 586 MPa Sertleştirildiğinde ve gerilin giderildiğinde 1,586 MPa | 650˚C | 1,454 – 1,510˚C | Hafif asitlere ve alkalilere karşı dirençli, sertleştirildiğinde suya karşı dirençli |